349. GUIDO RENI - Atalanta i Hippomenes
- Ewa Krystyna Górecka
- 28 maj 2022
- 4 minut(y) czytania
Zaktualizowano: 11 gru 2024
MUZEUM NA CAPODIMONTE
Q349
W cyklu "Prezentujemy zbiory Muzeum na Capodimonte" GUIDO RENI i ATALANTA I HIPPOMENES.
.
Choinka dziś mam dużo do pisania.... No to zacznijmy od artysty:
.
Guido Reni to włoski malarz i grafik okresu wczesnego baroku. Urodził się w 1575 roku w Bolonii, w dzisiejszym Palazzo Ariosti przy via San Felice 3. Ojciec Daniel był muzykiem i mistrzem Capella di San Petronio. W 1584 porzucił studia muzyczne, marzenie ojca, by zatrudnić się w pracowni niderlandzkiego artysty Denysa Calvaerta. Spędził tam 10 lat. Po śmierci ojca 7 stycznia 1594 Guido opuścił pracownię Calvaerta, by rozpocząć naukę w Accademia del Naturale, założonej w 1582 przez Carraccich, która przekształciła się w 1599 w Accademia degli Incamminati.
.
Talent Guida został szybko zauważony przez Carraccich. Istnieje nawet pewna anegdota na ten temat. Otóż któregoś dnia Annibale Carracci miał zwrócić się do swojego kuzyna Ludovica: Nie ucz go za dużo, zobaczysz, jeszcze któregoś dnia będzie wiedział więcej od nas. Nie widzisz, że chce ciągle poznawać rzeczy nowe. Pamiętaj, Lodovico, ten któregoś dnia puści cię z torbami.
.
W 1598 Reni był już malarzem samodzielnym. Wygrał również konkurs, bijąc na głowę swojego nauczyciela Lodovica Carracciego, na projekt fresków dla fasady Palazzo del Reggimento, które miasto zamówiło z okazji wizyty papieża Klemensa VIII. Freski przedstawiały postacie alegoryczne.
.
Od 1600, a najpewniej od 1601 malarz przebywał w papieskim Rzymie. W 1605 Reni kończy Ukrzyżowanie św. Piotra dla rzymskiego kościoła San Paolo alle Tre Fontane, który zamówił u niego kardynał Pietro Aldobrandini. Obraz ten znajduje się dzisiaj w Pinakotece Watykańskiej. Według historyka sztuki Carlo Cesare Malvasia obraz miał zamówić Giuseppe Cesari, nazywany Kawalerem z Arpino (wł. Cavalier d’Arpino). Miał on być lepszy niż dzieło Caravaggia z kościoła Santa Maria del Popolo. Celem przedsięwzięcia miało być przytarcie nosa wielkiemu mediolańczykowi. Reni skopiował grę świateł, ale uczynił dzieło mniej dramatycznym. Ukrzyżowanie Guida Reniego jest przykładem wyważonej pracy rzemieślnika. Gesty postaci stały się w tym przypadku powolniejsze i jakby bardziej przemyślane niż u Caravaggia. Reni w swoich poszukiwaniach piękna, zaczynając od klasycyzmu Rafaela, poprzez medytacyjność Carraccich, przejmuje od Caravaggia jego naturalizm, odzierając go jednak ze szczególnej dekoracyjności. Staje się na tyle znany, że w 1608 papież Paweł V zleca mu dekorację dwóch sal w apartamentach watykańskich (Sala delle Nozze Aldobrandine i Sala delle Dame).
.
W maju 1622 pracował nad freskami dla kaplicy Tesoro di San Gennaro w katedrze w Neapolu. Nie potrafiąc uzgodnić wysokości honorarium, po namalowaniu trzech obrazów dla kościoła św. Filipa Neri, wyjechał do Rzymu. Historycy potwierdzają nieprzychylność artystów neapolitańskich, którzy widzieli w Renim konkurenta.
.
Malarz był nałogowym hazardzistą, stąd często popadał w długi. Rozchorował się 6 sierpnia 1642. Zmarł kilkanaście dni później – 18 sierpnia.
.
Dwoistość poetyckiego stylu Guida Reniego zadecydowała o popularności, jaką się cieszył u sobie współczesnych. W twórczości tego bolońskiego malarza odnajdujemy zadziwiającą harmonię, która w naturalny sposób łączy klasycyzm Rafaela z wymogami prawdy narzuconymi przez Caravaggio. Z tymi ostatnimi zapoznał się Reni uczęszczając do pracowni Carraccich. Zostały one jeszcze oczyszczone z wzniosłości, która przeciwna byłaby poszukiwaniom naturalnego piękna i artystycznej estetyki. Spośród wszystkich uczniów Carracich Reni był najbardziej udanym. Jeszcze dzisiaj wielu woli jego dzieła ze względu na ich delikatność i powab, które większe są u Reniego i przemawiają wyraźniej niż u innych.
.
Był malarzem bardzo płodnym. Tworzył malowidła ścienne, monumentalne obrazy ołtarzowe, obrazy sztalugowe o tematyce religijnej, mitologicznej, historycznej i alegorycznej oraz portrety. Inspirował się sztuką antyczną oraz malarstwem Rafaela i Caravaggia. Jego malarstwo cechują: wysokie walory techniczne, śmiałość pociągnięć pędzla, skomplikowana kompozycja oraz miękkość koloru i form.
.
To teraz powiedzmy sobie coś o dzisiejszym obrazie:
.
ATALANTA I HIPPOMENES to obraz zachowany w dwóch wersjach. Został namalowany w Rzymie. Nabyli go Burbonowie i w latach 1801–1805 trafił do Neapolu do galerii księcia Francavilli w Chiaia a następnie do Muzeum Capodimonte. Płótno nawiązuje do wcześniejszych prac Reniego związanych z postacią Herkulesa wykonanych w latach 1617 – 1620. Starsza wersja tego obrazu znajduje się w Muzeum Prado w Madrycie.
.
Temat obrazu został zaczerpnięty z mitologii greckiej. Opowiada historię Atalanty i Hippomenesa. Atalanta była dzieckiem wychowanym przez niedźwiedzicę. Wyrocznia przepowiedziała jej, że gdy wyjdzie za mąż zostanie przemieniona w zwierzę. Z tego powodu unikała zamążpójścia oddając się łowom, i aby zabezpieczyć się przed pretendentami do jej ręki postawiła warunek: kandydat musi prześcignąć ją w biegu. Każdy kto przegrywał musiał zginąć. Pewnego razu podczas łowów Hippomenes zwyciężył ją, dzięki złotym jabłkom rzucanym na ziemię. Atalanta zbierała owoce tym samym spowalniając swój bieg.
.
Scena na obrazie Reniego przedstawia moment gdy Atalanta podnosi porzucone przez Hippomenesa jabłka. Ich nagość ma nawiązywać do nocy poślubnej spędzonej w świątyni Demeter za co bogini zamieniła ich w lwy. (Istnieje też inna wersja mitu o Atalancie, w której jej mężem zostaje Melanion, a w lwy oboje małżonków zamienia Zeus, bo to w jego świątyni oddają się oni namiętnej miłości. Kara miała im uniemożliwić obcowanie z sobą, gdyż w starożytności panowało przekonanie, że lwy nie mają ze sobą potomstwa, lecz łączą się z lampartami).
.
Reni zastosował na obrazie dwie ukośne linie tworzone przez ciała postaci co nadaje ruch całej kompozycji obrazu. Draperie zakrywające intymne części ciała oraz włosy, tworzą wrażenie wirujących błękitnych i czerwonych szat. Kontrast białych bladych ciał z ciemnym tłem przypomina styl Caravaggia, obrazy którego Reni oglądał w kościele San Luigi dei Francesi.
.
Obraz powstał w latach 1620-25, namalowany farbą olejną na płótnie o wymiarach 191 x 264 cm, obejrzeć go możemy w sali nr 27, nr katalogowy Q349. Jego starsza wersja powstała w latach 1618-19 i jest nieco większa (206 x 297 cm).
Autorka bloga zaprasza wszystkich chętnych na zwiedzanie Podziemnego Neapolu PO POLSKU (również po rosyjsku) oraz na tzw SPACERY Z SOKRATESEM
Comments